Bouwen boven winkels…, het is een kreet die al decennialang door hetgemeentebestuur wordt geslaakt. Tot nu toe zijn de resultaten pover. De Kalverstraatwil het nu zelf proberen. Een projectontwikkelaar en een financier zijn al gevonden.Volgens Kalverstraat-manager Marion Ponsen 'moet het lukken'.
| Kalverstraat-manager Marion Ponsen |
Marion Ponsen, sinds begin dit jaar manager van de Kalverstraat, is er van overtuigd:"Met de Kalverstraat gaat het steeds beter. De straat zit in de lift." De cijfers lijkenhaar gelijk te geven. Op de wereldranglijst van winkelstraten nam de Kalverstraatvier jaar geleden de 27ste plaats in, nu is het de achttiende. De straat is bovendiensamen met de Grote en Kleine Straat in Maastricht de duurste van Nederland. Dehuren zijn er 3300 gulden per vierkante meter per maand. Op sommige plekken is deprijs de laatste jaren met een derde gestegen. Maar de hoogte van de huren zegt langniet altijd iets over de kwaliteit van de winkels. Een voorbeeld daarvan is hetDamrak, de huurprijs is 2800 gulden per vierkante meter, maar dat het een prettig,kwalitatief hoogstaand winkellint is, zal toch niemand durven beweren. Op hetDamrak wordt gespeculeerd met panden en een aantal is in bezit gekomen vanlieden, die alleen snel geld willen verdienen en die zich minder bekommeren om deuitstraling van de straat. De Kalverstraat laat een andere ontwikkeling zien. De 230panden zijn in het bezit van 94 eigenaren, voor het grootste deel bestaande uitNederlandse en Duitse vastgoedfondsen en grote banken die wel degelijk belangstellen in de uitstraling van de hele straat.
Dat is ook de reden dat winkeliers en eigenaren een Kalverstraat-manager hebbenaangetrokken, die ervoor moet zorgen dat de straat nog meer potentie krijgt.Marion Ponsen die deze functie vervult, komt uit Deventer. Ze was er van 1994 tot1999 raadslid voor de Stadspartij en was betrokken bij stadsvernieuwingsprojecten.Eén groot verschil met Deventer is haar opgevallen: "Je hebt hier veel mogelijkhedenom besluiten van het gemeentebestuur te beïnvloeden. Wij als VerenigingKalverstraat hebben veel vooroverleg met ambtenaren en dat ervaar ik als bijzonder.""Maar", voegt ze er onmiddellijk aan toe, "de arrogantie van Amsterdammers diebeweren dat in hun stad alles beter gebeurt dan elders in Nederland, is niet terecht."Zo verbaast ze zich erover dat de gemeente al jaren worstelt met de vraag hoe je ertoch voor kan zorgen dat in de lege ruimtes boven winkels woningen komen. Eenpaar ambtenaren op het Stadhuis houden zich al jaren met wonen boven winkelsbezig. De resultaten zijn niet spectaculair.
Initiatief moet van eigenaren uitgaan
| Boven de winkels staan de vroegere woningen leeg, hoogstens gebruikt voor opslag van verpakkingsmateriaal |
Marion Ponsen: "Het is ook niet goed om de gemeente als trekker voor dit soortplannen hebben. Het initiatief moet van de eigenaren uitgaan." Omdat ze het in ditsoort zaken niet bij woorden wil laten, heeft ze de gemeente voorgesteld om een NVop te richten waarvan de gemeente, de vereniging van eigenaren en eenprojectontwikkelaar deel uitmaken. Deze NV zou ervoor moeten zorgen dat diewoningen in de Kalverstraat er eindelijk komen. Marion Ponsen: "Ik heb iemand uitDeventer die zo'n NV van de grond wil trekken en die het project ook risicodragendwil financieren. Je moet met een groot bouwblok beginnen. Via de stegen moet jetoegang krijgen tot galerijen, die de woningen aan de achterkant bereikbaar maken."Met de gemeente wordt nu overleg gevoerd over dit voorstel. Hoe dat verloopt?Marion Ponsen: "De gemeente moet delegeren en dat is niet bepaald haar sterkstekant. Maar het plan moet slagen. Onze man heeft met succes projecten gedaan inDen Haag en in Deventer, dus waarom zou het hier niet slagen? Als het lukt krijgt deKalverstraat een paar honderd woningen, want vrijwel alle bovenruimtes staan leeg,ze worden niet eens voor opslag gebruikt."
Een ander project waarvoor de Kalverstraat-manager zich inspant is het creëren vaneen servicecentrum, waarin ook een crèche is opgenomen. Marion Ponsen: "Het isvoor de winkels een probleem om goed personeel te krijgen. Wij hebben kwaliteitnodig, mensen die een paar talen spreken en dienstbaar zijn. Ik zou het leuk vindenals we herintreders zouden kunnen inschakelen. Dan heb je kans dat je een andertype krijgt dan de meiden met kauwgomballen in hun mond die je nu soms in zakenziet. Die herintreders kan je alleen krijgen als je kinderopvang hebt. Bovendien is eencrèche ook aantrekkelijk voor ouders die willen winkelen, maar dat liever doenzonder een of meer kinderen aan hun arm. Het geld is er. Werkgevers en werknemerszijn verantwoordelijk voor opvang. We moeten alleen aan een pand zien te komen enwe moeten zorgen dat er een startsubsidie komt en een regeling die het mogelijkmaakt ook na de normale kantooruren open te zijn."
Ideaal zou zijn als de crèche bij een servicecentrum komt, dat het gat vult dat ontstaatdoor de sluiting van diverse postagentschappen. Naar de haalbaarheid van eendergelijk centrum wordt nog een onderzoek ingesteld. De Vereniging van eigenarenin de Kalverstraat, waarvan ook de Fortisbank lid is, is in elk geval geïnteresseerd..Marion Ponsen: "Voor de crèche en eventueel het servicecentrum denken we aan eenlocatie die aan de rand van de Kalverstraat ligt, misschien is een combinatie met hette bouwen metrostation mogelijk."
Ze speelt ook met de gedachte om voor mensen die in de Kalverstraat gaan winkelenhet transferium aantrekkelijker te maken. "Je hebt gewinkeld en je wilt daarna wateten, maar je zit met de inkopen die je hebt gedaan. Als we nou eens een systeembedenken, waarbij de klanten hun gekochte spullen in een kluis kunnen doen. Diespullen worden vervolgens naar het transferium gebracht en opgeslagen in eenkluisje. De klant kan dan na het uitje in de stad naar het transferium gaan, daar degekochte artikelen ophalen en vervolgens in de auto naar huis rijden. Dat lijkt mevoor heel wat mensen aantrekkelijk."
Ze schudt heftig van "nee" bij de opmerking dat de winkels in de Kalverstraat veelte veel van hetzelfde zijn en dat de winkelketens overheersen. Ze is verbaasd als wevertellen dat winkelketens aan huurders van winkels in de Kalverstraat vier miljoengulden bieden om te vertrekken, zodat zij de huur kunnen overnemen. Ze bestrijdtdat er verschraling van het winkelaanbod is. "Het is voor ons inderdaad moeilijk omeen vinger achter de branchering te krijgen. Maar ondanks dat krijgt de straat steedsmeer bijzondere winkels." Ze noemt het voorbeeld van een Spaanse winkel,gespecialiseerd in dameskleding, die zich ook elders in Europa wil vestigen en alsproefproject de Amsterdamse Kalverstraat heeft uitgekozen. Ze noemt een winkel diehand gemaakte zeepjes verkoopt en ze is er van overtuigd dat ook op de plek, dieMarc en Spencer zal achterlaten, een nieuwe Kalverstraat-trekker komt.
"Ik vind dat de straat zich goed profileert, er wordt bewust gekozen voor uitstralingbinnen het geheel. Natuurlijk kan het beter. Ik zou ook willen dat de kwaliteit van dewinkels verder omhoog gaat en dat er een prachtig winkellint komt vanaf het stationmet Damrak, Nieuwendijk, Kalverstraat en vervolgens de Jordaan. Maar om dat tebereiken moeten er straatmanagers en citymanagers aangesteld worden. Die kunnenmet de eigenaren praten over hoge huren, die kunnen proberen om huurverhogingen,zoals die in de Haarlemmerstraat optreden, tegen te houden. Amsterdam zou veelmeer aandacht moeten besteden aan dit soort citymanagement."
Frans Heddema
(Zie ook: Grote leegstand boven winkels, in: Binnenstad 184.)
(Uit: Binnenstad 189, juli 2001)
